Wanneer kom ik in aanmerking voor verlof?
Sinds de inwerkingtreding van de Wet Straffen en Beschermen in juli 2021, is verlof minder vrijblijvend en minder vanzelfsprekend geworden. Het algemeen verlof en het regimesgebonden verlof is komen te vervallen. Er wordt nu gesproken van resocialisatieverlof, waarbij het uitgangspunt is dat een gedetineerde enkel voor verlof in aanmerking komt indien het verlof bijdraagt aan een veilige terugkeer in de samenleving of indien sprake is van onvoorziene omstandigheden buiten de penitentiaire inrichting.
Welke soorten verlof zijn er?
Er zijn drie vormen van resocialisatieverlof, namelijk kortdurend verlof, langdurig verlof en verlof ten behoeve van extramurale arbeid (BBA). Naast resocialisatieverlof bestaat ook nog het incidenteel verlof. Afhankelijk van de duur van de gevangenisstraf beslist de selectiefunctionaris of de directeur van de penitentiaire inrichting op verlofaanvragen.
Incidenteel verlof
Incidenteel verlof kan worden verleend op humanitaire gronden. Incidenteel verlof is een tijdelijke en noodzakelijke afwezigheid buiten de penitentiaire inrichting op grond van zwaarwegende en individuele uitzonderlijke en onverwachte gebeurtenissen. Hierbij moet gedacht worden aan gebeurtenissen in de persoonlijke sfeer waarbij de aanwezigheid van de gedetineerde noodzakelijk is, bijvoorbeeld het bijwonen van een begrafenis of de geboorte van een kind. Zowel gedetineerden als voorlopig gehechten kunnen incidenteel verlof aanvragen. Incidenteel verlof eindigt in principe altijd op de dag waarop het is aangevangen, tenzij het vanwege reistijd noodzakelijk is dat het verlof de volgende dag eindigt. Indien een verzoek tot incidenteel verlof door de directeur van de penitentiaire inrichting wordt afgewezen, kan de gedetineerde direct beroep instellen bij de RSJ.
Kortdurend re-integratieverlof
Kortdurend re-integratieverlof is bedoeld voor in het D&R-plan vastgelegde re-integratieactiviteiten die niet binnen de penitentiaire inrichting kunnen worden verricht. Voorbeelden zijn het aanvragen van een rijbewijs, een sollicitatiegesprek of het regelen van woonruimte. De duur van het verlof is afhankelijk van de activiteit. In principe begint en eindigt dit verlof op dezelfde dag en duurt het nooit langer dan één hele dag.
Bij een straf korter dan zes jaar komt een gedetineerde op zijn vroegst voor kortdurend verlof in aanmerking nadat minimaal zes maanden gevangenisstraf is ondergaan en sprake is van een periode van maximaal achttien maanden voorafgaande aan het moment waarop de (voorwaardelijke) invrijheidsstelling plaatsvindt.
Bij een straf langer dan zes jaar komt een gedetineerde op zijn vroegst voor kortdurend verlof in aanmerking gedurende een periode van maximaal zes maanden voorafgaande aan het moment waarop de gedetineerde in aanmerking komt voor langdurig re-integratieverlof.
Langdurig re-integratieverlof
Langdurig re-integratieverlof is bedoeld voor gedetineerden die willen deelnemen aan erkende gedragsinterventies of trajecten die meerdere dagen per week plaatsvinden en door organisaties zoals de reclassering worden aangeboden. Ook bezoek aan het gezin kan een reden zijn om langdurig verlof toe te kennen. Dat kan enkel indien dit re-integratiedoel in het D&R-plan is opgenomen. Langdurig verlof duurt maximaal 204 uur met minimaal één overnachting en maximaal acht overnachtingen per maand.
Bij een straf korter dan zes jaar komt een gedetineerde op zijn vroegst voor langdurig verlof in aanmerking indien ten minste vier maanden van de gevangenisstraf zijn ondergaan, of ten minste de helft van de gevangenisstraf is ondergaan en er sprake is van maximaal twaalf maanden voorafgaand aan het moment van de (voorwaardelijke) invrijheidsstelling. Bij een straf langer dan zes jaar wordt een aparte berekening gehanteerd, namelijk: twaalf maanden + (anderhalve maand x het aantal volle jaren boven 6 jaar gevangenisstraf). De uitkomst daarvan bepaalt het aantal maanden dat een gedetineerde op zijn vroegst voor langdurig verlof in aanmerking komt voorafgaand aan de periode van de (voorwaardelijke) invrijheidsstelling.
Re-integratieverlof voor extramurale arbeid (plaatsing op een BBA)
Indien re-integratieverlof is toegewezen, kan een gedetineerde overdag buiten de inrichting werken of een opleiding volgen en ’s nachts in de penitentiaire inrichting overnachten. Een gedetineerde kan zelf om re-integratieverlof verzoeken waarna de selectiefunctionaris een beslissing neemt. Deze vorm van verlof is één van de voorwaarden voor plaatsing op een Beperkt Beveiligde Afdeling (BBA). Het verlof duurt minimaal vier weken en maximaal twaalf maanden.
Wie beslist over verlening van algemeen en incidenteel verlof?
Om verlof te krijgen, moet u als gedetineerde zelf een verzoek om verlof indienen bij de directeur of de selectiefunctionaris. In de meeste gevallen beslist de gevangenisdirecteur over verlening van uw verlof. Slechts in een aantal uitzonderingsgevallen beslist de selectiefunctionaris over uw verlofaanvraag. Wij kunnen u informeren over de te volgen procedure in uw geval. Neemt u vrijblijvend contact op.
Kunt u in beklag of beroep tegen de afwijzing van algemeen en incidenteel verlof?
Indien de selectiefunctionaris negatief op uw verzoek om verlof beslist, kunt u tegen die beslissing direct beroep instellen bij de RSJ. Indien de gevangenisdirecteur negatief beslist op uw verzoek om verlof, kunt u tegen deze beslissing een klaagschrift indienen bij de beklagcommissie. U krijgt zeven dagen de tijd nadat u kennis heeft gekregen van de afwijzing op uw verlofaanvraag. De wet stelt als eis dat u in het klaagschrift zo nauwkeurig mogelijk de beslissing waarover wordt geklaagd en de redenen van beklag vermeldt. Doet u dit niet, dan kan de beklagcommissie uw klacht ‘kennelijk’ ongegrond of ‘kennelijk’ niet-ontvankelijk verklaren. U doet er daarom verstandig aan zo spoedig mogelijk contact op te nemen met een van onze ervaren strafrechtadvocaten. Indien u het vervolgens niet eens bent met de uitspraak van de beklagcommissie, kunt u beroep instellen bij de RSJ. Neemt u vrijblijvend contact op.
Wat is het verschil tussen incidenteel verlof en strafonderbreking?
Zowel incidenteel verlof als strafonderbreking stelt u als gedetineerde in staat een gebeurtenis in de persoonlijke sfeer bij te wonen. Toch bestaan verschillen. Ten eerste is het incidenteel verlof van toepassing op zowel veroordeelden als voorlopig gehechten. De strafonderbreking is daarentegen enkel van toepassing op veroordeelden. Ten tweede duurt het incidenteel verlof in beginsel één dag, terwijl de strafonderbreking hooguit drie maanden kan duren. Ten derde moet in geval van incidenteel verlof de tijd die in vrijheid is doorgebracht niet worden ‘ingehaald’. Bij de strafonderbreking is dit wel het geval. De tenuitvoerlegging van de straf wordt dan enkel opgeschort.
Waarom is het verstandig een advocaat in te schakelen in geval van verlofbeslissingen?
Indien u het niet eens bent met de afwijzing van uw verzoek om verlof in een beklag- of beroepschriftprocedure. U dient in deze procedures rekening te houden met verschillende wettelijke eisen. Zo dient u niet alleen te letten op de wettelijke beklag- en beroepstermijn van zeven dagen. Ook zult u grondig moeten onderbouwen waarom u het niet eens bent de afwijzing van uw verzoek om verlof. U doet er daarom verstandig aan contact op te nemen met een van onze ervaren advocaten. Onze specialisten weten welke argumenten wij in deze beklag– en beroepsprocedures moeten aandragen om uw kansen op een geslaagde uitkomst te vergroten. U kunt te allen tijde vrijblijvend contact opnemen.
