Wat is het jeugdstrafrecht?
In Nederland kan iemand strafrechtelijk vervolgd worden vanaf twaalf jaar oud. Een kind is echter niet te vergelijken met een volwassen man of vrouw. De wetgever is om die reden van mening dat strafbaar handelen door jongeren op een andere manier moet worden aangepakt. Het jeugdstrafrecht vormt een aparte regeling binnen het Wetboek van Strafrecht, die afwijkende strafdoelen nastreeft. Waar het commune strafrecht (het strafrecht voor volwassenen) is gericht op vergelding en preventie, focust het jeugdstrafrecht op heropvoeding, gedragsbeïnvloeding en resocialisatie. Met deze pedagogische insteek probeert men recidive te beperken en positieve gedragsverandering te bevorderen.
Het jeugdstrafrecht is van toepassing op personen tussen twaalf en achttien jaar oud. Het wordt allereerst gekenmerkt door specifieke straffen en maatregelen die alleen binnen het jeugdstrafrecht kunnen worden opgelegd. Voorbeelden zijn de leerstraf, de PIJ-maatregel (ook jeugd-tbs genoemd) en de gedragsbeïnvloedende maatregel (GBM). Daarnaast verschillen de strafmaxima aanzienlijk van het commune strafrecht. Waar voor volwassenen per delict een ander wettelijk strafmaximum geldt, is het maximum binnen het jeugdstrafrecht gelijk. Zo kan aan een minderjarige tussen 12 en 15 maximaal één jaar gevangenisstraf worden opgelegd, ongeacht welk misdrijf hij of zij pleegt. Voor 16- en 17-jarigen is dat maximaal twee jaar. Ook de maximale taakstraf en geldboete zijn lager.
Wat is het adolescentenstrafrecht?
Jongeren rond de leeftijd van volwassenheid maken veel veranderingen en ontwikkelingen mee, en dat gaat bij de ene persoon sneller dan bij de andere. Met name in deze gevallen is het belangrijk dat de rechter maatwerk kan leveren en de meest passende straf en/of maatregel kan opleggen. Om die reden voorziet het Wetboek van Strafrecht in de regeling van het adolescentenstrafrecht.
Het adolescentenstrafrecht houdt in dat personen tussen de 18 en 23 jaar oud (dus tot en met 22) ook nog volgens de bepalingen van het jeugdstrafrecht kunnen worden berecht. De mate waarin de rechter nog ruimte ziet voor pedagogische beïnvloeding, is doorslaggevend in die keuze.
Het adolescentenstrafrecht kent ook een keerzijde. In zeer uitzonderlijke gevallen kan de rechter het commune strafrecht van toepassing verklaren op een 16- of 17-jarige verdachte. Daarvan zal veelal sprake zijn als de jongere verdacht wordt van een zeer zwaar misdrijf, zoals een levensdelict. Bij de afweging of het adolescentenstrafrecht moet worden toegepast, houdt de rechter rekening met de ernst van het feit, de omstandigheden waaronder het feit is begaan en de persoonlijkheid van de dader.
Wat is Halt-afdoening?
Wanneer een minderjarige een relatief klein delict pleegt, zoals een verkeersovertreding of een kleine winkeldiefstal, kan de jongere door de politie, een BOA of de leerplichtambtenaar naar Halt worden doorverwezen. Halt is een instantie die de mogelijkheid biedt voor een alternatieve afdoening van het strafbare feit, bijvoorbeeld door middel van het aanbieden van excuses aan het slachtoffer, herstel of vergoeding van schade en het uitvoeren van werk- of leeropdrachten. Halt is er niet alleen om de jeugdige te bestraffen, maar biedt ook begeleiding om ervoor te zorgen dat de minderjarige niet verder afglijdt. Het grote voordeel van een Halt-straf is dat deze – in tegenstelling tot een veroordeling door de kinderrechter of een strafbeschikking – niet op je strafblad komt te staan.
Mag elke advocaat jeugdige verdachten bijstaan?
In theorie mogen alle advocaten jeugdige verdachten bijstaan, maar niet iedereen is daarvoor ook even geschikt. Sommige advocaten beschikken over de specialisatie jeugdstrafrecht. Deze kan een advocaat kan behalen wanneer hij of zij minimaal drie jaar werkervaring heeft als advocaat en een speciale opleiding volgt. Alleen advocaten die de specialisatie jeugdstrafrecht hebben, mogen ook op basis van een toevoeging (gesubsidieerde rechtsbijstand) minderjarige verdachten bijstaan.
Ons kantoor beschikt over meerdere strafrechtadvocaten die de specialisatie jeugdstrafrecht hebben behaald en ook beschikken over jarenlange ervaring in het behandelen van deze zaken.
Wat is uw rol als ouder wanneer uw kind verdacht wordt van een strafbaar feit?
Als een kind wordt aangehouden, kan dat voor de ouders zeer verontrustend zijn. Dat uw kind wordt meegenomen door de politie, kan een gevoel van machteloosheid met zich meebrengen. De wet voorziet weliswaar in enkele regels omtrent de betrokkenheid van ouders binnen de procedure. Zo zult u als ouder op de hoogte worden gebracht van de vrijheidsbeneming van uw kind, alsook het verdere verloop van de zaak. Daarnaast hebben minderjarige verdachten recht op de aanwezigheid van een vertrouwenspersoon tijdens een verhoor. Als de politie uw kind gaat verhoren, mag u daar dus bij aanwezig zijn, om hem of haar te ondersteunen. Alleen in uitzonderlijke gevallen mag dat niet. Daarnaast heeft u ook de mogelijkheid om met uw kind te bellen en hem te bezoeken op het politiebureau. Op die momenten kunt u bijvoorbeeld schone kleding of huiswerk meenemen.
Wanneer uw kind voor de kinderrechter moet verschijnen, bent u verplicht om naar deze zitting te komen. U zult daarvoor worden opgeroepen. Tijdens de zitting wordt u ook de mogelijkheid geboden om iets ter verdediging van uw kind naar voren te brengen.
Waarom heeft u een strafrechtadvocaat nodig als jeugdige verdachte?
Als een minderjarige wordt geconfronteerd met een strafproces, kan dat zeer intimiderend zijn. Verschillende instanties houden zich tegelijkertijd met de minderjarige bezig en zullen een oordeel trachten te vellen. Niet alleen over de feiten waarvan de minderjarige wordt verdacht, maar ook over de persoon van de jongere en wat met hem of haar moet gebeuren. Een minderjarige bevindt zich nog in de beginfase van zijn leven en een veroordeling kan gevolgen hebben die hij of zij voor de rest van zijn of haar leven met zich mee zal moeten dragen. Een strafrechtadvocaat die gespecialiseerd is in het jeugdstrafrecht kan de minderjarige begeleiden door de hele procedure heen. Deze zal met een kritische blik naar het dossier kijken om te bepalen of er wel voldoende wettig en overtuigend bewijs is voor een veroordeling, of er geen vormfouten hebben plaatsgevonden en welke andere verweren gevoerd moeten worden. Ook adviseert hij of zij de minderjarige over wat de beste mogelijkheden zijn en welke (proces)houding het meest doeltreffend is. Een goede strafrechtadvocaat kan dus grote invloed hebben bij de uitkomst van een zaak en daarmee voor de rest van het leven van een kind.
