Onlangs werd ik benaderd door een vrouw die verdacht werd van bijstandsfraude. Deze mevrouw had gedurende drie jaar naast haar uitkering iedere maand een klein bedrag bijverdiend door bij kennissen te poetsen. De inkomsten had zij niet opgegeven.
Bij de politie bekende mevrouw onmiddellijk. De rechercheur die haar verhoorde dreigde haar echter op te sluiten als zij niet zou verklaren dat ze al zes jaar aan het werk was. Steeds vaker ontving ik in mijn praktijk cliënten die zich onder druk van de politie gedwongen hebben gevoeld om een verklaring af te leggen. Vaak gaat het dan om verklaringen waarmee zij zichzelf belasten.
Als ik hen dan verteld dat zij eigenlijk helemaal niet verplicht waren om een verklaring af te leggen, hebben zij er meestal spijt van dat zij dat wel gedaan hebben. Dan is het echter te laat.
Omdat ik vind dat iedere Nederlander moet weten wat zijn rechten zijn, zal in deze rubriek maandelijks ingaan op de rechten van verdachten.
In de wet staat letterlijk dat een verdachte niet tot antwoorden verplicht is. Iedereen heeft als verdachte het recht om te zwijgen. Dat is niet onbeleefd en dat mag ook niet tegen u gebruikt worden.
De verhoorder wijst er ook meestal (heel kort) op dat men niet verplicht is om vragen te beantwoorden, maar stelt vervolgens wel vragen en wil daar natuurlijk ook antwoord op. Na die korte mededeling zal de druk om toch maar vooral wel te verklaren worden opgevoerd.
Daarvoor worden meestal dezelfde presseimiddelen uit de kast getrokken zoals:
- Als u niet meteen verklaart, zal de rechter u laten niet meer geloven.
- Als u nu verklaart mag u naar huis.
- Vertelt nou maar, want we weten toch al alles.
Onder het motto van “we hebben het beste met u voor, dus maak nu maar schoon schip” lukt het ook nogal eens om verdachten aan het praten te krijgen. Alles wat u zegt kan tegen u gebruikt worden en wat u zegt, zal maar zelden in uw voordeel werken. Zelf kunt u dat vaak niet inschatten.
Daarom is mijn advies
Beroep u op uw zwijgrecht totdat u in de gelegenheid bent geweest om een advocaat te raadplegen. Verklaren kan dat altijd nog.